مديريت توليد مثل
یكی از راه های كم كردن هزینه ها، بالا بردن توان تولیدمثلی قوچ ها و میش ها با استفاده از ابزارهای مدرن مدیریتی می باشد كه می توان با بالا بردن توان تولیدمثلی قوچ ها از تعداد آنها در گله كاست كه علاوه بر بازگشت سریع تر سرمایه، هزینه های نگهداری را نیز كاهش می دهد. همچنین بالا بردن توان تولید مثلی میش ها باعث زایش بیشتر، هم در یك مرحله زایش و هم در دفعات زایش در طول سال شده، در نتیجه میزان سود سالیانه بیشتر خواهد شد.
مديريت توليد مثل
یكی از راه های كم كردن هزینه ها، بالا بردن توان تولیدمثلی قوچ ها و میش ها با استفاده از ابزارهای مدرن مدیریتی می باشد كه می توان با بالا بردن توان تولیدمثلی قوچ ها از تعداد آنها در گله كاست كه علاوه بر بازگشت سریع تر سرمایه، هزینه های نگهداری را نیز كاهش می دهد. همچنین بالا بردن توان تولید مثلی میش ها باعث زایش بیشتر، هم در یك مرحله زایش و هم در دفعات زایش در طول سال شده، در نتیجه میزان سود سالیانه بیشتر خواهد شد.
طی سالیان اخیر ابزارهای مختلفی برای مدیریت تولید مثل معرفی شده اند كه مهم ترین آنها داروهای تنظیم كننده زمان فحلی و جفت گیری گوسفند و بز می باشد كه از این گروه می توان سیدر، اسفنج و رگولین را نام برد.
<
B>رگولین و افزايش جفت گيري
رگولین یك قطعه حاوی هورمون ملاتونین است كه در زیر پوست گوش قوچ و میش كاشته می شود و با رهاسازی تدریجی هورمون ملاتونین باعث می شود به نوعی اثر كوتاه شدن روز و بلند شدن مدت شب به دام القا شود به طوری كه پس از حدود 2 ماه، یك فصل جفت گیری مشابه فصل جفت گیری طبیعی كه در اواخر تابستان و اوایل پاییز شروع می شود در دام ایجاد شود.
نحوه استفاده از رگولین:
با استفاده از تفنگ مخصوص كاشت رگولین، در زیر پوست قوچ ها 3 عدد و در زیر پوست میش ها یك عدد رگولین كاشته می شود. با توجه به اینكه نیازی به برداشتن قطعات رگولین از زیر پوست نیست، كل عملیات استفاده از رگولین همان یك مرحله كاشت است.
زمان بندی كاشت رگولین در قوچ و میش:
رگولین در قوچ ها 9-7 روز قبل از میش ها كاشته می شود و 49 روز پس از كاشت رگولین در زیر پوست میش ها، قوچ ها وارد گله می شوند و پس از 15 روز جفت گیری به حداكثر خود می رسد.
مزایای استفاده از رگولین:
- ایجاد یك فصل تولید مثلی كه با توجه به امكان وقوع جفت گیری متعدد شانس باروری را بیشتر می كند.
- استفاده هم زمان رگولین در قوچ و میش كه باعث بالا رفتن توان تولید مثلی قوچ ها هم می شود. این امر به ویژه در مواقعی كه فعالیت جنسی قوچ ها به طور طبیعی كم است (در جفت گیری های خارج از فصل طبیعی) اثر قابل توجهی در باروری گله دارد.
- آسانی كاشت رگولین و عدم نیاز به برداشت آن.
- با توجه به ماهیت اثر رگولین، بهترین و واضح ترین اثر استفاده از آن را می توان در خارج از فصل جفت گیری طبیعی گله كه در حالت عادی بازدهی گله بسیار پایین است مشاهده نمود.
مهمترین زمینه های استفاده از رگولین:
- تغییر تاریخ جفت گیری و زایش برای فروش بره ها در گران ترین فصل سال
- افزایش باروری قابل توجه بره های ماده (شیشك ها)
- كم كردن فاصله دو زایش از یكسال به 8 ماه
- ایجاد فصل جفت گیری در بره های ماده 10-8 ماهه برای كم كردن زمان انتظار بره
- بالا بردن توان تولید مثلی قوچ های گله
- ایجاد سیستم زایش كنترل شده بدون فشردگی زایش
- ایجاد سیستم زایش در تمام طول سال برای گله های بزرگ به نحوی كه بازار فروش مستمر داشته باشند
در پایان قابل ذكر است كه رگولین در كشورهای آمریكایی، اروپایی، خاورمیانه و همچنین استرالیا مورد استفاده وسیع قرار می گیرد و در ایران نیز در استان های مختلف از قبیل خراسان رضوی، آذربایجان غربی، اردبیل و ... مورد استفاده قرار گرفته است و روند رو به رشد استفاده از رگولین بیانگر كارآیی و مفید بودن آن می باشد.
شیوه كار با رگولین:
روز اول- 30 هفته قبل از موعد انتظار برای زایش. اگر قوچ ها جدا نگهداری نمی شوند بایستی اقدام به جداسازی تمامی میش ها از تمامی قوچ ها و بزهای نر نمود. سپس بايد از متخصص تلقيح و دامپزشك دعوت شود تا اقدام به كاشت ايمپلنت نموده دستورات بعدي را براي زمان واردشدن گله نرها صادر كند.
عواملی كه الگوی جفت گیری را تحت تاثیر قرار می دهد:
عوامل بسیاری وجود دارند كه جفت گیری گله را قبل از فصل جفت گیری تحت تاثیر قرار می دهند. از آن جمله می توان به وضعیت بدنی، كارآیی قوچ و مرحله شیردهی اشاره نمود. این حالات تحت تاثیر رگولین قرار ندارند ولی می توانند جنبه های مثبت استفاده از رگولین را تحت تاثیر قرار دهند. فعالیت جفت گیری پس از ورود نر به گله در صورتی زودتر اتفاق می افتد كه:
1- درمان با رگولین نزدیك شروع فصل جفت گیری طبیعی باشد.
2- در فصل قبلی گله زودتر زاییده باشد.
3- گله دارای تعداد زیادی از میش هایی باشد كه به طور طبیعی می توانند قبل از فصل جفت گیری طبیعی به قوچ جواب بدهند.
همچنین پس از ورود نر به گله جفت گیری در صورتی دیرتر رخ می دهد كه:
1- استفاده از این هورمون زودتر از موعد توصیه شده انجام گیرد.
2- گله در فصل قبلی دیرتر زایمان كرده باشد.
3- قوچ ها كاملاً از گله جدا نشده باشند.
4- گله دارای میش های نابالغ زیادی باشد.
5- گله دارای عوامل ممانعت كننده تغذیه ای یا عفونی باشد.
سلامت خود گوسفندان:
استفاده از این ماده هیچ تغییری در رشد و تكامل بره ایجاد نمی كند و همچنین در شروع بلوغ بره متولد شده نیز تاثیری ندارد. آزمایشات نشان داده اند كه در سال بعد از استفاده از رگولین، میش ها دوباره به فصل طبیعی جفت گیری خود برگشته اند. درمان های مكرر با این دارو هیچ تاثیری بر كارآیی میش ها در تمام طول عمر ندارد و بیش از كارآیی طبیعی جنسی از آنها كار نمی كشد. از آنجا كه ایمپلنت نزدیك گوش كاشته می شود خطر تخریب لاشه به دلیل ضعف تكنیك تزریق نا محتمل می باشد. همانند هر تزریق دیگری كارگذاری این كاشته نیز با خطر عفونت همراه است لذا باید احتیاط لازم برای عملیات بهداشتی به عمل آید. رگولین بر روی رشد و خود پشم گوسفندان تاثیر نمی گذارد ولی در برخی حیوانات مثل سمور نشان داده شده كه باعث افزایش رشد خز می گردد.