پرورش گاو میش

گاومیش تا به امروز از فراموش شده ترین دامها در بین حیوانات اهلی است گر چه از زمانهای قدیم اهلی شده اما ویژه گی های آن خیلی کمتر از حیوانات اهلی دیگر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است

گاومیش تا به امروز از فراموش شده ترین دامها در بین حیوانات اهلی است گر چه از زمانهای قدیم اهلی شده اما ویژه گی های آن خیلی کمتر از حیوانات اهلی دیگر مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. گاومیش در اقتصاد بیش از 40 کشور دنیا از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و پراکندگی جغرافیایی آن همه ساله در حال افزایش است. بارزترین امتیاز این حیوان سازگاری و استفاده موثر از مواد خشبی کم ارزش نسبت به سایر گونه هاست. در مورد منشا ابتدایی گاومیش اعتقاد بر این است که گاومیش احتمالا از آذربایجان به جنوب اروپا و سایر نقاط پراکنده شده است، نقاط پرورش گاومیش معمولا اطراف رودها و نهرهای پر آب می باشد، در زمینهای پست که دارای رطوبت زیاد و اغلب باتلاقی می باشند. گاومیش باتلاقی بیشتر در کشورهای برنج خیز خاور دور پرورش داده شده و در اروپا و آمریکای لاتین نیزاین نوع گاومیش دیده می شود وگاومیش رودخانه ای در نواحی خاور میانه (هند، پاکستان، افغانستان، ایران، عراق و...) و بعضی کشورهای آفریقایی و اروپایی پرورش داده می شود. هند و پاکستان رتبه نخست جهان را در تولید شیر گا.میش دارند. مورا، نیلی راوی ، نکپوری، سورتی، مه سانا و جعفر آبادی هند مشهورترین نژاد های گاومیشهای رودخانه ای هستند.

گاومیش یکی از دامهای بومی ایران بوده و پرورش آن از 2500 سال پیش از میلاد در ایران وجود داشته است. هم اکنون در مناطق جنوب، شمال و شمال غرب کشور با جمعیتی حدود 500 هزار راس پراکنده میباشد، که 80 درصد آن در شمالغرب و 7/18 درصد در جنوب( خوزستان) میباشد. به علت شباهت مورفولوژیکی گاومیشهای آذربایجانی به گاومیشهای تیپ مدیترانه ای( نژادهای مورا، نیلی راوی و جعفر آبادی) و خصوصیات ظاهری گاومیش های منطقه جنوبی به نژاد مورا که در هند و عراق وجود دارد ممکن است از یک منشاء باشند. گاومیش در آذربایجان غربی بیشتر در مناطق روستایی و به صورت سنتی پرورش داده میشود. در شرایط روستایی 3الی 8 کیلوگرم شیر با متوسط 6درصد چربی و 4درصد پروتئین تولید میکند شیر گاومیش از نظر ویتامین و مواد معدنی غنی بوده و دارای ارزش بیولوزیکی بالایی میباشد، و قیمت فروش آن در مناطق مختلف 2 تا 3برابر شیر گاو است. و در صورت تغذیه با منابع خوراکی با کیفیت بالا میزان تولید افزایش مییابد.گوساله نر گاومیش روزانه 350تا700 گرم افزایش وزن دارد.گوشت گاومیش کم چرب، ترد و دارای ارزش تغذیه ای بالایی میباشد.

محققین گاومیش را " دام آینده" معرفی کرده و اظهار می دارند که استفاده از توانائیهای بالقوه آن در آینده بیشتر از سایر دامهای اهلی خواهد بود. نتایج آزمایشات تغذیه ای نشان میدهد که مصرف اختیاری خوراک در گاومیش به طور معنی داری کمتر از گاو با وزن بدن یا سطح تولید مشابه است و توانایی گاومیش برای هضم ماده آلی بیش از گاو میباشد. توافق عمومی بر اینکه گاومیش هر کدام از مواد مغذی را 2 تا 5 درصد بیشتر از گاو هضم میکنند، وجود دارد. همچنین نتایج آزمایشات هضمی in vitro) ( نشان دهنده برتری مایع شکمبه گاومیش در تجزیه ی سلولز و سایر ترکیبات دیواره سلولی میباشد. در بیشتر تحقیقات با ترکیب جیره ای یکسان غلظت اسید های چرب فرار، نیتروژن آمونیاکی، الکترولیت های پتاسیم و کلسیم در مایع شکمبه گاومیش بیش از مایع شکمبه گاو است. در تغذيه با علوفه هاي مختلف ، تغييرات در غلظت يون هيدروژن شكمبه (PH شكمبه ) گاوميش نسبت به گاو بسيار اندك بوده و ترشح بزاق بيشتر و قدرت بافري بالاتر بزاق در گاوميش ممكن است يكي از دلايل احتمالي ثبات بيشتر شكمبه از نظرغلظت يون هيدروژن باشد.شايد يكي از ذلايل هضم بهتر سلولزتوسط گاوميش تعداد بيشتر باكتريهاي سلولوتيك در شكمبه آن است . شیر وگوشت تولیدی این دام دارای خصوصیات ممتازی است پروفیل اسید های چرب و ترکیب خاص اسیدآمینه ها در پروتئین شیر گاومیش ارزش بیولوژیکی بسیار بالایی دارد، از طرفی محققین توانسته اند با بهبود شرایط تغذیه ای میزان تولید شیر را به طور معنی داری افزایش دهند سازمان خوار و بار جهانی از کلیه متخصصین علوم دامی درخواست کرده که تحقیقات بیشتری را در این خصوص انجام دهند. بررسی و شناخت توانائیهای گاومیش و مقایسه آن با گاو میتواند دامپروران را در انتخاب مواد غذائی مناسب با کاربرد محلی و با توجه به توان تولیدی دام راهنمائی نماید.